Viêm đường tiết niệu: nguyên nhân, chuẩn đoán và cách điều trị

Viêm đường tiết niệu là một trong những bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người mỗi năm, đặc biệt là phụ nữ. Tình trạng này gây ra nhiều khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết sau sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về nguyên nhân, chuẩn đoán và cách điều trị viêm đường tiết niệu hiệu quả.

Viêm Đường Tiết Niệu Là Gì?

Viêm đường tiết niệu (tiếng Anh: Urinary Tract Infection – UTI) là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào trong hệ tiết niệu, bao gồm: thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Trong đó, viêm bàng quang và viêm niệu đạo là hai dạng thường gặp nhất.

Vi khuẩn, đặc biệt là Escherichia coli (E. coli), là nguyên nhân phổ biến gây ra nhiễm trùng đường tiết niệu. Vi khuẩn này thường sống trong ruột và có thể xâm nhập vào niệu đạo nếu vệ sinh không đúng cách hoặc do quan hệ tình dục không an toàn.

Nguyên Nhân Gây Viêm Đường Tiết Niệu

Có nhiều nguyên nhân gây ra viêm đường tiết niệu, bao gồm:

Vệ sinh vùng kín không đúng cách

Việc lau chùi sai chiều (từ sau ra trước) hoặc không vệ sinh sạch sẽ sau khi đi vệ sinh có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào đường tiểu.

Quan hệ tình dục không an toàn

Hoạt động tình dục làm tăng nguy cơ đưa vi khuẩn vào niệu đạo, đặc biệt khi không sử dụng bao cao su hoặc không tiểu sau khi quan hệ.

Nhịn tiểu lâu

Thói quen nhịn tiểu có thể làm tích tụ vi khuẩn trong bàng quang, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiễm khuẩn phát triển.

Cấu trúc giải phẫu

Phụ nữ có niệu đạo ngắn hơn nam giới, do đó vi khuẩn dễ dàng xâm nhập và gây viêm nhiễm hơn.

Mắc bệnh lý nền

Người mắc tiểu đường, sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt,… có nguy cơ cao bị viêm đường tiết niệu do khả năng đề kháng kém và dòng chảy nước tiểu bị cản trở.

Dấu Hiệu Nhận Biết Viêm Đường Tiết Niệu

Tùy thuộc vào vị trí nhiễm trùng mà triệu chứng viêm đường tiết niệu có thể khác nhau. Tuy nhiên, một số biểu hiện thường gặp gồm:

Tiểu buốt, tiểu rắt, cảm giác nóng rát khi đi tiểu.

Tiểu nhiều lần nhưng lượng nước tiểu ít.

Nước tiểu đục, có mùi hôi hoặc lẫn máu.

Đau vùng bụng dưới hoặc vùng chậu.

Ớn lạnh, sốt nhẹ (trong trường hợp nhiễm trùng lan lên thận).

Nếu xuất hiện các triệu chứng này, bạn nên đến cơ sở y tế để được chuẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chuẩn Đoán Viêm Đường Tiết Niệu

Để xác định người bệnh có bị viêm đường tiết niệu hay không, bác sĩ sẽ thực hiện các bước kiểm tra sau:

Xét nghiệm nước tiểu

Mẫu nước tiểu sẽ được phân tích để tìm kiếm bạch cầu, hồng cầu, nitrit hoặc vi khuẩn – các dấu hiệu cho thấy có nhiễm trùng.

Cấy nước tiểu

Phương pháp này giúp xác định chính xác loại vi khuẩn gây bệnh, từ đó lựa chọn loại kháng sinh phù hợp.

Siêu âm hệ tiết niệu

Được sử dụng trong trường hợp nghi ngờ có sỏi, tắc nghẽn hoặc nhiễm trùng lan rộng.

Cách Điều Trị Viêm Đường Tiết Niệu

Việc điều trị viêm đường tiết niệu cần được thực hiện sớm để tránh biến chứng. Các phương pháp điều trị bao gồm:

Dùng thuốc kháng sinh

Bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh dựa vào kết quả xét nghiệm cấy nước tiểu.

Liệu trình thường kéo dài từ 3 – 7 ngày đối với viêm nhẹ, hoặc lâu hơn với trường hợp nặng.

Uống nhiều nước

Uống từ 2 – 3 lít nước mỗi ngày giúp làm loãng nước tiểu và loại bỏ vi khuẩn ra ngoài nhanh chóng hơn.

Giảm đau tạm thời

Một số loại thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol có thể được sử dụng để giảm cảm giác đau rát khi đi tiểu.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Không nhịn tiểu.

Vệ sinh vùng kín đúng cách.

Quan hệ tình dục an toàn và nên tiểu sau khi quan hệ.

Biến Chứng Của Viêm Đường Tiết Niệu

Nếu không được điều trị đúng cách, viêm đường tiết niệu có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như:

Nhiễm trùng lan lên thận, gây viêm bể thận – có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Gây tổn thương thận mạn tính.

Tăng nguy cơ sinh non, nhẹ cân ở phụ nữ mang thai.

Nhiễm khuẩn huyết – đặc biệt ở người lớn tuổi.

Phòng Ngừa Viêm Đường Tiết Niệu

Phòng ngừa viêm đường tiết niệu hiệu quả bằng cách:

Uống đủ nước mỗi ngày.

Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh và trước/sau khi quan hệ tình dục.

Không nhịn tiểu quá lâu.

Mặc quần lót chất liệu thoáng mát, không quá bó sát.

Hạn chế dùng các sản phẩm có chất tẩy mạnh cho vùng kín.

Kết Luận

Viêm đường tiết niệu tuy là bệnh phổ biến nhưng hoàn toàn có thể điều trị và phòng ngừa nếu bạn chủ động chăm sóc sức khỏe đúng cách. Khi có dấu hiệu bất thường, đừng chủ quan mà hãy đến gặp bác sĩ để được chuẩn đoán và điều trị kịp thời. Đừng để căn bệnh này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của bạn.

Xem thêm:

Triệu chứng vô sinh ở nam – tìm hiểu nguyên nhân và điều trị